“Tanrı Başarısız Oldu” Saçmalığı Üzerine Bir Değerlendirme

Yüce Allah, insanoğlunu yoktan var etmiş, ona sayısız nimetler bahşetmiş, bu dünyada imtihan edeceğini söylemiş (el-Mülk, 67/1-2), cenneti ve cehennemi elde etmenin kendi iradesine bağlı olduğunu haber vermiş, özgür iradesiyle onu baş başa bırakmış ve bu fırsatı iyi değerlendirmesini istemiştir.

Yüce Allah, verdiği bu sermayeyle ticaret yapan insanoğluna ilave olarak rahmetinin, fazlının ve engin lütfunun bir gereği olarak “kutsal kitap ve kendi cinsinden peygamber” göndermiş, kutsal kitapta cenneti elde etmenin yollarını göstermiş, ilkelerini haber vermiş, bunların nasıl yaşanılacağını ise bizzat peygamberler vasıtasıyla açıklayıp öğretmiştir.

Yüce Allah, gönderdiği bütün kitaplar ve peygamberler vasıtasıyla İblis’in insanoğlunun baş düşmanı olduğunu haber vermiş (el-A’râf, 7/22; el-Fâtır, 35/6; Yasîn, 36/60-61; ez-Zuhruf, 43/62) ve onu nasıl yeneceklerini konusunda çok önemli bilgiler aktarmıştır. Zira bütün kutsal kitaplar (tahrif edilmemiş halleriyle), Yüce Allah ile İblis arasında geçen konuşmayı nakletmiş ve şeytanın insanoğlunun baş düşmanı olduğunu onlara bildirmiştir.

Günümüzde bazı kimseler asırlardan beri insanların çoğunluğunun yaptığı hatalara/ yanlışlara bakarak “Allah’ın projesinin çöktüğünü, Tanrı’nın başarısız olduğunu, İblis’in haklı çıktığını” söylemekte ve adeta saçmalamaktadır. Oysa bu tür görüşler tam bir hezeyandır. İnsanların hatalarına bakarak Yüce Allah’ı suçlamak tam bir mantıksızlık ve tutarsızlıktır. Zira Yüce Allah zaten insanların çoğunluğunun aklını kullanmadığını, sağlıklı düşünmediğini, inanmadığını ve inananların çoğunluğunun da şirk koşarak inandığını haber vermekte ve çoğunluğun yaptıklarına bakarak bir karar vermenin doğru/ uygun olmadığını ve olamayacağını söylemektedir.

Bu itibarla vereceğimiz şu misal bu tür düşüncede olanların nasıl yanıldıklarını ve Yüce Allah’ı suçlamalarının ne kadar hatalı olduğunu ortaya koyacaktır. 

Örneğin zengin bir insanın bir proje dâhilinde ülkesindeki fakir gençlerden (100) yüz tanesine “bir milyon TL” borç/ sermaye verdiğini, kendi işlerini kurmalarını, ayakları üzerine durmalarını, istihdam alanları oluşturmalarını, ellerini emeğini yemelerini, kimseye muhtaç olmamalarını, kendilerini aldatmak isteyen kötü niyetli kimselere karşı dikkatli olmalarını ve para kazanmaya başladıktan sonra da verdiği sermayeyi faizsiz geri ödemelerini istediğini düşünelim. Ayrıca bu zengin adamın kuracakları işte kendilerine danışmanlık yapmak üzere ücretini kendisinin ödeyeceği uzman ve ehil kişiler görevlendirdiğini, bunların tavsiyelerini dikkate almalarının kendilerine yarar sağlayacağını ifade ettiğini, bununla yetinmeyerek nasıl başarılı olunacağının kurallarını içeren bir kitabı da onlara hediye ettiğini hayal edelim.

Ancak bu gençlerin çoğunluğunun kendi emirlerine verilen danışmanı dinlemediğini, başarının sırlarını içeren o kitabı okumadığını/ umursamadığını ve verilen “bir milyon TL”yi har vurup harman savurduğunu, kötü arkadaşlarla yiyip bitirdiğini ve o zengin adamın da borcunu ödemediğini var sayalım.

Şimdi şöyle soralım:

Acaba bu projede başarısız olan iyi niyetli merhamet sahibi “zengin o adam” mı yoksa çoğunluğu oluşturan “sorumsuz, düşüncesiz, aklını kullanmayan fakir gençler” midir?

Bunların içinden çıkan az sayıdaki dürüst ve güvenilir gencin yaptıklarına bakarak bu projenin iyi ve başarılı olduğunu, söz konusu önemli fırsatı değerlendiren gençlerin kazançlı çıktığını söylemek mümkün değil midir?

Kaldı ki bu iyi niyetli ve merhamet sahibi “zengin o adam”, büyük çoğunluğun parayı batıracağını ve verdiği o paranın geri dönmeyebileceğini hesaba katmamış mıdır? Bu ihtimali göz önünde bulundurmamış mıdır? Bunu ön görememiş midir?

Bu gençlerin çoğunun hata ettiğini, danışmanın önerilerini ve verilen kitabın tavsiyelerini göz ardı ettiğini, kötü insanların peşinden gittiğini, ömürlerini tükettiğini, bu yüzden de başarısız olduklarını söylemek yerine, o zengin adamı suçlarcasına bu projenin başarısız olduğunu “zengin adamın projesinin çöktüğünü” iddia etmek akılla, mantıkla, hakkaniyetle, insafla ve izanla bağdaşır mı?

Bu altın fırsatı değerlendiremeyen gençlerin ekserisinin gaflet içinde olduğunu söylemek ve kabahati onlara bulmak yerine bu fakir gençlere böyle bir imkânı sunarak onlara “onurlu bir yaşam öneren” şefkat ve merhamet sahibi o zengin adamın başarısız olduğunu söylemek ve onu suçlamak ne kadar adaletle ve insafla bağdaşır?

Özetle söylemeye çalıştığımız şey şudur: İblis’in büyük bir sinsilikle ve ustalıkla “kendi yanına çekmeyi ve cehenneme sürüklemeyi” başarmasının suçlusu Yüce Allah değil, aklını kullanmayan, elçileri dinlemeyen, kitabı rafa kaldıran, ömrünü boş işlerle tüketen, sorumsuz, sefih, bencil, müstekbir, zalim, duyarsız ve açgözlü insanlardır. Çünkü onlar kutsal kitabı ve peygamberi dinlemek, sonsuz cenneti elde etmek için çabalamak yerine işin kolayına kaçmış, “şeytanın ve şeytanlaşmış insanların” süslü yalanlarına kanmış, onların peşinden gitmiş ve kendi sonlarını kendileri hazırlamışlardır.

Bu sorumsuz kimseler ömür sermayelerini tüketmiş, verilen şansı/ fırsatı/ imkânı doğru değerlendirememiş ve ebedi olan ahiret hayatlarını mahvetmişlerdir. Burada başarısız olan Yüce Allah değil, onlara altın tepside sunulan “cennette ebedî yaşama şansını/ fırsatını/ ganimetini/ hazinesini/ vaadini/ ticaretini” ellerinin tersiyle iten sefih insanlardır. Dolayısıyla “Sorumsuz insanlar başarısız oldular” demek yerine “Tanrı başarısız oldu, İblis haklı çıktı” diyerek kabahati Yüce Allah’a atmak/ yüklemek yanlıştır.

Kaldı ki Yüce Allah, kendi lütfu ve rahmeti olmasa insanların çoğunluğunun şeytana uyacağını, İblis’in insanların ekserisini aldatacağını söylemekte, az sayıdaki kurtulanın o lütuf ve rahmet sayesinde kurtulduğunu ifade ederek şeytanın hile, plan, desise ve ayartmalarının çok güçlü olduğunu önceden haber vermektedir. (Nur, 24/21; Nisâ, 4/83) Görüldüğü üzere geçmişi ve geleceği çok iyi bilen Yüce Allah’ın mezkûr âyetlerde haber verdiklerini hiç dikkate almayarak “Yüce Allah’ı hiçbir şey bilmeyen, öngörüsü olmayan, yaptığı projesi çöken, İblis karşısında yenilgiye uğrayan, İblis’in haklı çıkması karşısında bir şey yapamayan, aciz biri imiş (antropomorfik)” gibi tanıtmak kesinlikle doğru değildir.

Aksine İblis başarılı olmamıştır. Çünkü o, kıskançlığının, kibrinin ve kininin kurbanı olmuş, iradesini kötü yönde kullanmış, Allah’ın emrine karşı gelmiş, isyan etmiş, ancak insanların cennete girmemeleri için mücadele etmek üzere izin istemiş ve bu müsaadeyi almıştır. Burada bir “görevlendirme veya yetki verme” söz konusu değil aksine “sonunda cehennemi hak etme pahasına” istediği şeyin İblis’e verilmesi, yani kâfir de olsa duasının kabul edilmesi vardır. Zira İblis, kendisiyle birlikte hareket edenlerin cehenneme atılacağı tehdidine rağmen (el-A’râf, 7/18; Hûd, 11/119; es-Sâd, 38/85) gözünü bürüyen hırs sonucu tövbeyi aklına dahi getirmemiş, kendisinin insanlardan daha üstün olduğunu iddia etmiş, inatlaşmış ve imtihanı kaybetmiştir. Zira onun imtihanı da “kavramsal düşünme melekesi verilen insanoğlu”na secde edip etmemesi olmuştur. İblis, eşyaya isim koyma özelliği ile yaratılmış insanoğlunun bu ayrıcalıklı özelliğini hazmedememiş, bir türlü bunu kabullenememiş ve yaratılış orijiniyle övünme yanlışına düşmüştür.

Bilinmelidir ki, İblis/ Şeytan, Yüce Allah’ın emrine karşı geldiği, tövbe etmediği ve büyüklük tasladığı için kâfir, müşrik ve münafıklarla birlikte cehennemi boylayacaktır. Kaldı ki “sonunda cehennemi hak eden birinin haklı çıkması veya başarılı olması” söz konusu değildir. Zira İblis bu projede kötü adam rolünü seçmiş ve kendi sonunu kendisi hazırlamıştır.

Sonuç olarak, her kim “Yüce Allah’ın projesinin çöktüğünü, Tanrı’nın başarısız olduğunu, İblis’in haklı çıktığını” söylüyorsa tek kelimeyle saçmalamaktadır. “Sorumsuz insanlar başarısız oldular”, “Aklını kullanmayan insanlar kendilerine sunulan onurlu ebedi yaşam fırsatını yani cenneti geri teptiler, cehennemi tercih ettiler” demek yerine “Tanrı başarısız oldu, İblis haklı çıktı” demek ve bütün kabahati böyle muhteşem bir sistemi kuran ve işleten Yüce Allah’a atmak tam bir hezeyandır. Sağlıklı tefekkürün hakkını vermeye yanaşmayan insanların çoğunluğunun yaptığı yanlışlara bakarak Yüce Allah’ı itham etmektir. Kanaatimizce burada çöken Yüce Allah’ın projesi değil, kendilerine sunulan nimetlerin kadrini bilmeyen, aklını kullanmayan ve cehennemi hak eden sefihlerin içi boş hayalleri ve kuruntularıdır. (06.04.2018)

Dr. Öğretim Üyesi Ahmet Emin SEYHAN                     

Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi