Cumhuriyet ve Demokrasi (92)

 

 

Cumhuriyet ve Demokrasi (92)

İslâm dini, Allah tarafından insanlığa gönderilen son din olup insanların barış ve huzur içinde yaşamalarını amaçlamış, “aklın, malın, canın, neslin ve dinin” korunmasını emretmiştir. Bilindiği üzere bu ilkeler, günümüzde evrensel değerler olarak kabul görmüş temel hak ve hürriyetlerdendir. Sevgili Peygamberimiz: “İnsanlar bir tarağın dişleri gibi birbirlerine eşittirler. Kimsenin kimseye takvadan başka bir üstünlüğü yoktur”[1] "Ey insanlar Rabbiniz birdir, babanız birdir, Arab’ın Arab olmayana, Arap olmayanın Arab’a, beyazın siyaha ve siyahın beyaza hiç bir üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takva iledir"[2] buyurarak temel hak ve hürriyetlerdeki bu eşitliği dile getirmiştir. 

Kur’an ve sahih sünnet, ortaya koyduğu bu üstün değerlerle toplumların kendi hayat şartlarını güzelleştirmelerine yardımcı olmuş, herhangi bir yönetim şekli önermese de “Şûra” prensibini getirerek kamuya ait işlerde fertlerin katılımına imkân sağlamıştır. İnsanlar arasında adaleti ve iyiliği emretmiş, düşünce ve ifade özgürlüğünü, temel hak ve özgürlükleri, istişareyi, çoğulculuğu, şeffaflığı, hesap verebilirliği ve katılımcılığı önermiştir. Bu konuda Yüce Allah şöyle buyurmaktadır: “Ve [ey Peygamber,] senin izleyicilerine yumuşak davranman, Allah'ın rahmetinin bir eseriydi. Zira eğer onlara karşı kaba, kırıcı ve sert olsaydın, doğrusu senden koparlardı. Artık onları bağışla ve affedilmeleri için dua et. Ve toplumu ilgilendiren her konuda onlarla müşavere et; sonra bir hareket tarzına karar verince de Allah'a güven: Zira Allah, O'na güven duyanları sever.”[3]

Bu ayetin ruhuna uygun hareket eden Peygamber efendimizle alakalı Ebu Hureyre: “Rasulüllahtan daha çok ashabı ile istişare eden hiçbir kimse görmedim”[4] derken Peygamberimizin “yönetim anlayışı” konusunda bize bir fikir vermektedir. Nitekim o, Bedir, Uhud ve Hendek savaşları öncesi ashabı ile müzakereler yapmış, ortak akla dayalı kararlar almış ve bunları da başarıyla uygulamıştır. Görüldüğü üzere Peygamberimiz, bu yönüyle de bizler için bir örnektir. Diğer taraftan Kur’an-ı Kerim’de “danışma” anlamına gelen “Şura” adında müstakil bir surenin bulunması, kamuya ait işlerin yürütülmesinde ve problemlerin çözümünde istişarenin ve demokratik yöntem ve uygulamaların ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

İnsanlık âlemi, tarih boyunca  adalet, eşitlik, temel hak ve özgürlükler gibi evrensel değerlerin arayışı içerisinde olmuş, bu değerlerin en güzel bir biçimde gerçekleşmesine imkân veren yönetimin ise günümüzde “demokratik cumhuriyet” olduğu sonucuna ulaşmıştır. Cumhuriyet, dinimizin öngördüğü istişareye dayalı, hak ve özgürlükleri teminat altına alan, insanların yeteneklerini ortaya koyabilmelerine fırsat tanıyan, düşünce ve inançların serbestçe ifade edildiği bir yönetim şeklinin adıdır.

Bilindiği üzere gelişmiş ülkelerin gücü ve başarısı, demokratik yönetimlerinden ve dayandıkları evrensel hukuk ve ahlak ilkelerinden kaynaklanmaktadır. Biz Müslümanlara düşen görev de aynı şekilde kaliteli ürün, mal, hizmet ve bilgi üretmekle beraber, demokratik yönetim birikimlerini zenginleştirmeye çaba sarf etmek olmalıdır. Zira dünyada baskıcı, dayatmacı ve totaliter yönetimler ülkelerini geri kalmışlığa mahkûm ederken, demokrasinin bütün kurum ve kurallarıyla işlediği şeffaf yönetimler başarıdan başarıya koşmaktadırlar. Dayatmacı rejimler bölgelerinde ve dünyada düşmanlıkları körükleyip büyütürken, demokratik yönetimler dostlukları, uzlaşıyı ve barışı geliştirmeye önem vermektedirler.

Kurtuluş savaşını gerçekleştiren milli iradenin bizlere kıymetli armağanı olan cumhuriyeti, özünde taşıdığı ruha uygun olarak yaşatmak en temel vatandaşlık görevlerimizden olup, devletimizi liyakatli ellerde yükseltmeye, yüceltmeye ve bu mukaddes emaneti bizden sonraki nesillere en iyi şekilde devretmeye çalışmalıyız.

Bize bu kıymetli armağanı bırakan ecdadımızı, tüm şehit ve gazilerimizi rahmetle anıyor, kendilerine Yüce Allah’tan mağfiret niyaz ediyoruz.

Rabbim cümlemizi insan haklarına riayet eden, hukukun üstünlüğüne inanan, demokrasinin, özgürlüğün ve bağımsızlığın kıymetini bilen ve bu uğurda mücadele eden dürüst ve erdemli kullarından eylesin. (10.10.2008)

---

[1] Keşfu'l-Hafâ, II, 326.

[2] Tirmizi Tefsir, 49; İbn Hanbel, Müsned, V, 411.

[3] Al-i İmran, 3/159.

[4] Tirmizi, Cihâd, 34, (IV, 314).